Alles wat u moet weten over cao
Alles over cao, pensioenregeling en werkingssfeeronderzoek
Wat is een cao?
De afspraken in een cao zijn vaak gunstiger dan afspraken over arbeidsvoorwaarden in de wet. Zo kan het loon in een cao hoger zijn dan het minimumloon. Of krijgen werknemers meer vakantiedagen dan het wettelijke minimum. De afspraken in een cao mogen nooit in strijd zijn met de wet. Bijvoorbeeld met het Burgerlijk Wetboek (BW) en de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag. In de cao mag dus geen lager loon staan dan het minimumloon of minder vakantiedagen dan in het BW. Ook kan een wet, bijvoorbeeld het BW, bepalen dat in een cao van wettelijke regels mag worden afgeweken.
Soorten cao's
Er bestaan twee soorten cao's:
- Bedrijfstak-cao
Dit is een collectieve afspraak die binnen een sector geldt. Een bedrijfstak-cao wordt afgesloten tussen 1 of meer werkgevers of werkgeversorganisaties en 1 of meer werknemersorganisaties. De cao geldt alleen voor de bedrijven en werknemers die zijn vertegenwoordigd door de partijen die de cao hebben afgesloten.
- Ondernemings-cao
Deze collectieve afspraak geldt binnen een bedrijf. Een ondernemings-cao wordt afgesloten tussen een werkgever en 1 of meer werknemersorganisaties.
Cao kan algemeen verbindend zijn
Partijen met een bedrijfstak-cao (sociale partners) kunnen de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) vragen of de cao voor de gehele bedrijfstak kan gelden. Zo’n cao wordt dan algemeen verbindend verklaard (AVV). Horen werkgevers niet bij de cao-partijen, maar vallen zij wel onder de bedrijfstak? Dan moeten zij zich aan de algemeen verbindend verklaarde cao-bepalingen houden en deze op hun werknemers toepassen. Bijna alle bedrijfstak-cao's zijn algemeen verbindend verklaard. Daardoor vallen veel werkgevers onder een cao. Een werkgever kan soms om vrijstelling (dispensatie) vragen van de algemeen verbindend verklaring.
Op de website over cao's van het ministerie van SZW kunt u zien of een cao algemeen verbindend is verklaard. En per welke datum dat het geval is.
Hoe weet u of er een cao geldt?
Wat wanneer er geen cao geldt?
Wanneer er geen cao is of eigen regelingen zijn, maken werkgever en -nemer samen afspraken over de arbeidsvoorwaarden. Hierbij gelden de algemene regels van de arbeidswetgeving. Deze staan onder andere in de Wet minimumloon, de Arbeidstijdenwet, de Arbeidsomstandighedenwet, de Wet arbeid en zorg en in het Burgerlijk Wetboek. Het is verstandig deze afspraken schriftelijk vast te leggen in een individuele arbeidsovereenkomst, maar dat is niet verplicht.
Wanneer wordt een cao toegepast?
- Wanneer er sprake is van een ondernemings-cao
- Wanneer de werkgever lid is van een werkgeversorganisatie, die er één voor hem heeft afgesloten (bedrijfstak-cao)
- Wanneer in uw branche een bedrijfstak-cao algemeen verbinden is verklaard (AVV). De cao geldt dan automatisch voor alle werkgevers in de bedrijfstak. Hierop zijn soms uitzonderingen mogelijk. Uitzendkrachten vallen bijvoorbeeld meestal niet onder de cao van het bedrijf waar ze werken. Zij vallen onder een eigen uitzend-cao.
Wat te doen als de cao niet wordt nageleefd?
1 Werkgever en werknemer zoeken samen een oplossing
De werkgever kan aangesproken worden wanneer deze de cao-afspraken niet nakomt. Cao’s zijn afspraken tussen werkgevers- en werknemersorganisaties. Daarom moet bij meningsverschillen over cao’s samen een oplossing getracht worden te vinden.
2 Een tussenpartij inschakelen
Wanneer niet samen tot een oplossing gekomen kan worden, kan de werknemer hulp krijgen van bijvoorbeeld het Juridisch loket of de vakbond. De werknemer kan ook een advocaat of een rechtsbijstandverzekeraar inschakelen. Daarnaast kan deze het meningsverschil ook voorleggen aan een geschillencommissie in de branche.
Wat te doen bij vermoeden cao?
Wanneer de werkgever geen cao hanteert terwijl dit verplicht is, of de cao slechts ten dele wordt toegepast, kunnen de gevolgen nadelig zijn voor de werknemer. Denk hierbij aan geen of een minder gunstige pensioenregeling als wat de cao voorschrijft. Wat zijn de mogelijkheden om te achterhalen of er sprake is van een cao en welke bepalingen zijn voor de werkgever van toepassing?
Werkingssfeeronderzoek bij vermoeden cao
Net zoals bij bedrijfstakpensioenfondsen is er een werkingssfeerbepaling in de cao waaruit moet blijken of de cao van toepassing is. Heeft u nog twijfels na het bestuderen van de werkingssfeerbepaling, dan kunt u een onafhankelijk werkingssfeeronderzoek laten uitvoeren.
In dit onderzoek worden de criteria zoals die in de cao-verplichtstelling zijn omschreven vergeleken met de onderneming. Dat kan bijvoorbeeld de loonsom, omzet, werkzaamheden en/of de gewerkte uren zijn. Het is hierbij belangrijk om ook een eventuele Bpf verplichtstelling in het onderzoek te betrekken.
Bronvermelding
1. Rijksoverheid : Wat is een cao?
2. Rijksoverheid: Hoe weet ik of er voor mij een cao geldt?
3. Rijksoverheid: Wat kan ik doen als mijn werkgever de cao niet nakomt?
Bekijk onze diensten
Werkingssfeeronderzoek
Opleiding BPF
deskundige
Deskundige bijstand
BPF Compliant Audit