Twee keer eerder heeft Booking.com met succes betoogd dat het toch echt buiten de werkingssfeer van het bedrijfstakpensioenfonds Reisbranche valt. Het pensioenfonds is verplicht gesteld voor de gehele reisbranche. In 2016 oordeelt de rechtbank (ECLI:NL:RBAMS:2016:9040) dat Booking.com een “digitaal prikbord” is. Drie jaar later is de Hoge Raad (ECLI:NL:GHAMS) van mening dat het om een “online reserveringsplatform” gaat. Eerder deze maand verwierp het Nederlandse Hooggerechtshof (ECLI:NL;HR:2021:527) deze twee arresten. Het verwijst de zaak terug naar het gerechtshof Den Haag voor verdere behandeling en beslissing. De activiteiten van het bedrijf zijn volgens het hof namelijk wel degelijk aan de reisbranche gerelateerd.
Booking.com is een (online) reisagent
Het hof oordeelt dat Booking.com een reserveringsplatform exploiteert waarop het accommodaties van aanbieders toont. Klanten kunnen op de website een accommodatie van die aanbieders boeken. Het bedrijf ontvangt een commissie van de aanbieder nadat de klant in de accommodatie is verbleven. In het oordeel van het hof bemiddelt Booking.com bij het tot stand komen van overeenkomsten op het gebied van ‘reizen’. Het is dus een ‘(online) reisagent’ zoals bedoeld in het verplichtstellingsbesluit.
Grote belangen voor het bedrijf en het bedrijfstappensioenfonds
Alle Nederlandse reisbureaus zijn verplicht om deel te nemen aan de Bpf Reisbranche. Het fonds heeft 30.000 medewerkers, oud-werknemers en gepensioneerden. Met vorig jaar 5.000 in Nederland werkende medewerkers is Booking.com een grote partij voor het pensioenfonds. Ook speelt mee dat Booking.com al sinds 1996 in Nederland werkzaam is. Ruim 19 jaar later verplicht Bpf Reisbranche het bedrijf om tot het pensioenfonds toe te treden. Jurisprudentie (ECLI:NL:HR:2012:BT8462) toont aan dat de terugwerkende kracht bij deelname aan een bedrijfstakpensioenfonds/ cao tot twintig jaar terug kan gaan. Het gaat bij Booking.com over een groot aantal medewerkers en over vele jaren pensioenpremies.
“Uitsluitend of in hoofdzaak” in het verplichtstellingsbesluit
De Hoge Raad heeft uitgesproken dat Booking.com een online reisagent is. Deze uitspraak betekent echter nog niet dat Booking.com op korte termijn tot het Bpf Reisbranche zal toetreden, en sinds de oprichting pensioenpremies af gaat dragen aan het fonds. De onderneming kan bij het hof Den Haag met een verweer komen. Het zal wellicht gaan onderbouwen dat de meeste werknemers IT-ontwikkelaars zijn. Een groot deel van de medewerkers voeren computer- en automatisering gerelateerde werkzaamheden uit. Wanneer 50% van de totale loonsom toegewezen kan worden aan deze technische medewerkers, zou wellicht de werkingssfeer van een ander pensioenfonds van toepassing zijn. Het verplichtstellingsbesluit vereist dat de onderneming “uitsluitend of in hoofdzaak” het bedrijf van reisorganisator en/of reisagent uitoefent.
Werkingssfeer technologische en bemiddelende bedrijven
Voor zowel de reisbranche als in algemene zin is dit een belangrijke uitspraak. De laatste jaren zijn er soortgelijke rechtszaken tussen bedrijven en bedrijfstakpensioenfondsen. Al deze bedrijven verlenen een technologische dienst en bemiddelen tussen vraag en aanbod. Zo probeerde Basic Travel in 2019 een vrijstelling van hetzelfde Bpf Reisbranche (ECLI:NL:RBNE:2019:4109) te krijgen. Momenteel is ook Deliveroo in een juridisch conflict met het sectorfonds voor vervoersbedrijven en de FNV.
Gevolgen en financiële consequenties werkingssfeer
De gevolgen en de financiële consequenties van dergelijke werkingssfeerzaken zijn heel groot. Door nieuwe – of veranderde bedrijfsactiviteiten kan een bedrijf binnen het werkingssfeerbereik van een andere bedrijfstak en dus BPF komen. In het geval van Booking.com lopen bedrijven het risico om met twintig jaar terugwerkende kracht werknemers voor een Bpf aan te moeten melden. Het zou over al die jaren pensioenpremies moeten voldoen.
Voorkom problemen door een onafhankelijk werkingssfeeronderzoek
Met onze dienst BPF-CAO Auditbureau voeren onze BPF deskundigen onafhankelijke werkingssfeeronderzoeken uit juist om dit soort problemen voor te zijn. Neem voor aanvullende vragen en informatie gerust contact met ons op.
